Kies je doelgroep:
Kies je bijbelvertaling:
Kernwoorden
Heilige Geest

Heilige Geest

De Heilige Geest is de derde persoon in de Drie-eenheid. Alleen Hij kan ervoor zorgen dat je ogen opengaan voor de Heere Jezus en je Hem gaat ‘zien’.

Deel deze pagina:

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

Geen vage kracht, maar een Persoon

“Lieve broeder, vervul mijn vreugde en begin de HEERE te zoeken terwijl Hij te vinden is; grijp naar het eeuwige leven. Man, ik heb geen woorden om de heerlijkheid te beschrijven die in het huis van je Vader klaar ligt, wanneer jij je gedrag hervormt en je hart buigt om naar de Heere terug te keren. Zie naar Christus, en Zijn liefde zal je zo veranderen dat je nooit meer bij Hem weg wilt. Ik heb ervaring van Zijn lieflijkheid.”

Dat schreef de Schotse prediker Samuel Rutherford aan een jongen uit zijn kerk. Veel van zijn brieven schreef Rutherford in de gevangenis. Weet je wat opvalt in die brieven? Ze gaan steeds weer over de lieflijkheid, schoonheid en zoetheid van Jezus. Het lijkt of Rutherford ‘kijkt’ naar Jezus en geen woorden heeft om te beschrijven wat hij ziet. Hoe kan dat? Dat is het werk van de Heilige Geest. Hij opent je ogen voor je eigen zonde én voor de Zaligmaker: Jezus Christus.

Normaal kun je Christus helemaal niet zien, dat kan alleen als de Heilige Geest de ogen van je hart opent. De Heere Jezus zei over de Heilige Geest: “Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb.” (Johannes 14:26) En: “Die zal Mij verheerlijken.”

De Heilige Geest kan je ogen openen voor Christus Die is gekruisigd en is opgestaan. Dan word je, in Christus, weer verbonden met de hemelse Vader. Paulus schrijft daarover: “Want u hebt niet de Geest van slavernij ontvangen, die opnieuw tot angst leidt, maar u hebt de Geest van aanneming tot kinderen ontvangen, door Wie wij roepen: Abba, Vader!” (Romeinen 8:15)

Het is ook de Heilige Geest die moed en ‘heilig lef’ geeft om te spreken over de Heere Jezus. Voor Pinksteren bleven de discipelen van Jezus verdrietig binnen zitten. Maar toen de Geest hen vervulde, gingen diezelfde discipelen de straten en pleinen op om te getuigen van de opgestane Christus (Handelingen 2). Het is ook de Heilige Geest die de Bijbelschrijvers heeft geleid om Gods Woord te spreken en op te schrijven (2 Petrus 1:21).

De Heilige Geest is niet een vage, onpersoonlijke kracht, maar een Persoon. Hij is de HEERE Zelf, één met de Vader en de Zoon. Dat Hij met Zijn Geest in de harten van gelovigen wil wonen, is een onbevattelijk wonder. Het besef dat Hij in je woont, kan alle verschil maken in het leven van een christen. Dan ga je zien dat “zondigen niet een kwestie is van iets verkeerd doen, maar veel meer van een Persoon krenken” (D.M. Lloyd-Jones).
De Heilige Geest wordt een ‘zegel’ in de harten van gelovigen genoemd (1 Kor.1:21, Ef. 1:13) Door Zijn Geest te geven laat de Heere God zien: Mijn Woord en beloften zijn echt waar en onverwoestbaar! De Geest wordt ook ‘onderpand’ genoemd (1 Kor 1:22). Het werk dat de Heilige Geest doet, geldt als aanbetaling op de volledige erfenis die God voor Zijn volk heeft bereid.
De Heilige Geest helpt gelovigen ook in hun zwakheden. Hij bidt voor hen met ‘onuitsprekelijke verzuchtingen’, schrijft de apostel Paulus in Romeinen 8:26.

Heilige Geest

Bijbelteksten

  • De aarde nu was woest en leeg, en duisternis lag over de watervloed; en de Geest van God zweefde boven het water.

    Genesis 1:2
  • Maar Ik zeg u de waarheid: Het is nuttig voor u dat Ik wegga, want als Ik niet wegga, zal de Trooster niet naar u toe komen; maar als Ik heenga, zal Ik Hem naar u toe zenden.

    Johammes 16:7
  • Daarna zal het geschieden dat Ik Mijn Geest zal uitstorten op alle vlees: uw zonen en uw dochters zullen profeteren, uw ouderen zullen dromen dromen, uw jongemannen zullen visioenen zien.

    Joël 2:28
  • Maar u zult de kracht van de Heilige Geest ontvangen, Die over u komen zal; en u zult Mijn getuigen zijn, zowel in Jeruzalem als in heel Judea en Samaria en tot aan het uiterste van de aarde.

    Handelingen 1:8

Belijdenisgeschriften

In artikel 3 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis wordt duidelijk gemaakt dat de Heilige Geest de Auteur van Gods Woord is. Het is ook de Heilige Geest die getuigt in de harten van gelovigen dat Gods Woord de waarheid is (artikel 5). Net als de Vader en de Zoon is de Heilige Geest waarachtig en eeuwig God (artikel 8).

Hij is niet gemaakt, niet geschapen, ook niet geboren, maar Hij gaat alleen uit van de Vader en de Zoon. Hij is de derde Persoon van de Drie-eenheid, maar tegelijk is Hij van éénzelfde wezen, majesteit en heerlijkheid met de Vader en de Zoon. Het is de Heilige Geest die het geloof kan uitstorten in harten van zondaren, een geloof dat Jezus Christus met al Zijn verdiensten omhelst, Hem eigen maakt en niet anders meer buiten Hem zoekt (artikel 22). Het is de Heilige Geest die van een zondaar een nieuw mens maakt (artikel 24). In vraag en antwoord 1 van de Heidelberger Catechismus gaat het ook over de Heilige Geest. De Heilige Geest geeft gelovigen de zekerheid dat ze eigendom zijn van de Heere Jezus. De Heilige Geest werkt een waar geloof uit in het hart van een christen (vraag en antwoord 21 en 74). Ook in de Dordtse Leerregels wordt benadrukt dat een zondaar alleen geloof en bekering kan ontvangen door het werk van de Heilige Geest (zoals in artikel 3 van hoofdstuk 3).

Dag 1 Heilige Geest - De Heilige Geest kwam op Jezus
Tekst: Lukas 4:16-21 | |
16 En Hij kwam in Nazareth, waar Hij opgevoed was, en ging naar Zijn gewoonte op de dag van de sabbat naar de synagoge, en Hij stond op om te lezen. 17 En aan Hem werd het boek van de profeet Jesaja gegeven, en toen Hij het boek opengedaan had, vond Hij de plaats waar geschreven stond: 18 De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen wie gebroken van hart zijn, 19 om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken. 20 En toen Hij het boek dichtgedaan en aan de dienaar teruggegeven had, ging Hij zitten, en de ogen van allen in de synagoge waren op Hem gevestigd. 21 Hij begon tegen hen te zeggen: Heden is deze Schrift in uw oren in vervulling gegaan.

De Heilige Geest kwam op de Heere Jezus toen Hij werd gedoopt. Vanaf toen kon de Heere Jezus Zijn ambt gaan vervullen. Wat zegt dat over hoe en wanneer wij ‘ons ambt en plicht’ (Morgenzang vers 3) kunnen vervullen?

Dag 2 Heilige Geest - Naar de aarde gezonden
Tekst: Joh.14:26 en 15:26 | |
26 Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam, Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb 26 Maar wanneer de Trooster is gekomen, Die Ik u zenden zal van de Vader, de Geest van de waarheid, Die van de Vader uitgaat, zal Die over Mij getuigen.

Door Wie wordt de Heilige Geest naar de aarde gezonden? [NB: Beide teksten spreken elkaar niet tegen, maar vullen elkaar aan.]

Dag 3 Heilige Geest - Tekenen van de Heilige Geest
Tekst: Handelingen 2:1-4 | |
1 En toen de dag van het Pinksterfeest vervuld werd, waren zij allen eensgezind bijeen. 2 En plotseling kwam er uit de hemel een geluid als van een geweldige windvlaag en dat vervulde heel het huis waar zij zaten. 3 En aan hen werden tongen als van vuur gezien, die zich verdeelden, en het zat op ieder van hen. 4 En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen te spreken in andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken.

De hoorbare en zichtbare tekenen op het Pinksterfeest zeggen iets over hoe de Geest werkt. Waar denk jij dan aan? (Zie Joh.3:8 en Jes.4:4)

Dag 4 Heilige Geest - De Heilige Geest bedroeven
Tekst: Jesaja 63:7-10 | |
7 Ik zal de goedertierenheid van de HEERE in herinnering roepen, de loffelijke daden van de HEERE, naar alles wat de HEERE voor ons heeft gedaan, de grote goedheid voor het huis van Israël, die Hij hun bewezen heeft naar Zijn barmhartigheid en naar de veelheid van Zijn goedertierenheid. 8 Want Hij zei: Zij zijn immers Mijn volk, kinderen die niet zullen liegen! Zo werd Hij hun tot een Heiland. 9 In al hun benauwdheid was Hij benauwd; de Engel van Zijn aangezicht heeft hen verlost. Door Zijn liefde en door Zijn genade heeft Híj hen bevrijd; Hij hief hen op en droeg hen al de dagen van weleer. 10 Zíj daarentegen zijn ongehoorzaam geworden en hebben Zijn Heilige Geest bedroefd. Daarom is Hij voor hen veranderd in een vijand, Hij Zelf heeft tegen hen gestreden.

De hoorbare en zichtbare tekenen op het Pinksterfeest zeggen iets over hoe de Geest werkt. Waar denk jij dan aan? (Zie Joh.3:8 en Jes.4:4)

Dag 5 Heilige Geest - Pinksteren en wederkomst
Tekst: Joël 2:28-32 | |
28 Daarna zal het geschieden dat Ik Mijn Geest zal uitstorten op alle vlees: uw zonen en uw dochters zullen profeteren, uw ouderen zullen dromen dromen, uw jongemannen zullen visioenen zien. 29 Ja, zelfs op de dienaren en op de dienaressen zal Ik in die dagen Mijn Geest uitstorten. 30 Ik zal wondertekenen geven aan de hemel en op de aarde: bloed en vuur en rookzuilen. 31 De zon zal veranderd worden in duisternis en de maan in bloed, voor die dag van de HEERE komt, die grote en ontzagwekkende. 32 Het zal geschieden dat ieder die de Naam van de HEERE zal aanroepen, behouden zal worden. Want op de berg Sion en in Jeruzalem zal ontkoming zijn, zoals de HEERE gezegd heeft, namelijk bij hen die ontkomen zijn, die de HEERE roepen zal.

Vanuit Joëls gezichtspunt lijkt het heilsfeit van Pinksteren nog samen te vallen met de Wederkomst. Wij leven tussen beide heilsfeiten in. Waarom zit hier zoveel tijd tussen (vers 32)?

Dag 6 Heilige Geest - Door de Heilige Geest gedreven
Tekst: 2 Petrus 1:16-21 | |
16 Want wij zijn geen kunstig bedachte verzinsels gevolgd, toen wij u de kracht en de komst van onze Heere Jezus Christus bekendmaakten, maar wij zijn ooggetuigen geweest van Zijn majesteit. 17 Want Hij heeft van God de Vader eer en heerlijkheid ontvangen, toen een stem als deze van de verheven heerlijkheid tot Hem kwam: Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb. 18 En deze stem hebben wij gehoord, toen deze vanuit de hemel kwam, terwijl wij met Hem op de heilige berg waren. 19 En wij hebben het profetische woord, dat vast en zeker is, en u doet er goed aan daarop acht te slaan als op een lamp die schijnt in een duistere plaats, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart. 20 Dit moet u allereerst weten, dat geen enkele profetie van de Schrift een eigenmachtige uitleg toelaat; 21 want de profetie is destijds niet voortgebracht door de wil van een mens, maar heilige mensen van God, door de Heilige Geest gedreven, hebben gesproken.

Wat wordt bedoeld met ‘door de Heilige Geest gedreven’ zijn (vers 21)?

Dag 7 Heilige Geest - Kinderen van God
Tekst: Romeinen 8:12-17 | |
12 Welnu, broeders, wij zijn aan het vlees niet verplicht om naar het vlees te leven. 13 Want als u naar het vlees leeft, zult u sterven. Als u echter door de Geest de daden van het lichaam doodt, zult u leven. 14 Immers, zovelen als er door de Geest van God geleid worden, die zijn kinderen van God. 15 Want u hebt niet de Geest van slavernij ontvangen, die opnieuw tot angst leidt, maar u hebt de Geest van aanneming tot kinderen ontvangen, door Wie wij roepen: Abba, Vader! 16 De Geest Zelf getuigt met onze geest dat wij kinderen van God zijn. 17 En als wij kinderen zijn, dan zijn wij ook erfgenamen: erfgenamen van God en mede-erfgenamen van Christus; wanneer wij althans met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden.

God neemt door de Heilige Geest mensen tot kinderen aan. Ben jij al geadopteerd? Hoe kan je dat weten (vers 13 en 16)?

Is daar iemand? Dr. M.J. Kater Leverbaar
Meer informatie Meer info
Leven door de Geest Ds. C.G. Vreugdenhil Leverbaar
Meer informatie Meer info
Wat ik geloof Ds. J.J. van Eckeveld Alleen tweedehands
Meer informatie Meer info
De gereedschapskist van de Heilige Geest Ds. M.M. van Campen Leverbaar
Meer informatie Meer info
Twaalf artikelen: een oude belijdenis voor jonge mensen Ds. W. Pieters Leverbaar
Meer informatie Meer info
Waarom ben jij gereformeerd? Henrieke Schimmel e.a. Leverbaar
Meer informatie Meer info
Als zonde mij omringt John Owen Leverbaar
Meer informatie Meer info
Wordt vervuld Prof. dr. W. van Vlastuin E-book
Meer informatie Meer info
Is de Heilige Geest onderbelicht? John Piper
De Heilige Geest wil geen bekering geven' Ev. J.W.N. van Dooijeweert
Is de Heilige Geest afhankelijk van de prediking? Ds. G.A. van den Brink
Op welke manier helpt de Heilige Geest ons? Leo Schuster
Informatie over de Heilige Geest Ds. M. van Kooten
Hoe de Heilige Geest het geloof werkt en versterkt Ds. A.TH. Van Olst
Het bedroeven van de Heilige Geest Ds. A.T. Vergunst
De volheid van de Heilige Geest Kand. A.C. Baan
De vervulling door Gods Geest Ds. J. Joppe
De kracht van de Heilige Geest Kand. J.K. Abbink
Over de Heilige Geest (1) Prof. dr. A. Baars
Over de Heilige Geest (2) Prof. dr. A. Baars
Over de Heilige Geest (3) Prof. dr. A. Baars
Over de Heilige Geest (4) Prof. dr. A. Baars
Over de Heilige Geest (5) Prof. dr. A. Baars
De Heilige Geest Ds. P. den Butter
De Geest verheerlijkt Christus Prof. dr. A. Baars
De Geest als gave van Christus Ds. G.A. van den Brink

Schijnwerper op Christus

Je hebt vast weleens een verlichte kerktoren gezien. Wat dan opvalt, is dat je niet de schijnwerpers ziet, maar (bijna) alleen de verlichte kerktoren.

De Heilige Geest wordt wel eens vergeleken met zo’n schijnwerper. Hij vraagt niet de aandacht voor Zichzelf maar is Degene die het volle licht op Jezus laat vallen.

  • Wat vind je van deze vergelijking?
  • Wat betekent dat voor het geestelijk leven?

Misschien heb je het er moeilijk mee dat je zo weinig of niets van de Heere Jezus ziet. Bid dan het volgende gebed: “God de Heilige Geest, U bent het die Christus bekend wil maken. Wilt U voor mij de schijnwerpers op Jezus laten vallen zodat ik Hem (beter) mag leren kennen?”

O, Schepper, Geest, woon in Uw kerk

Een bekend pinksterlied luidt als volgt:

O, Schepper, Geest, woon in Uw kerk,
Schenk haar het heil van Christus’ werk,
Stort hemelgaven in haar uit,
Bereid haar als een reine bruid.

Lof zij Uw Naam, Heilige Geest.
Gij kwam met kracht op ’t Pinksterfeest.
G’ ontsluit een volheid van genâ,
De vrucht van ’t kruis van Golgotha.

  • Wat doet de Heilige Geest volgens dit lied?
  • Lees zondag 20 van de Heidelberger Catechismus en vul aan wat je hieruit nog meer over de Heilige Geest leert.
  • Dit lied begint als een gebed tot de Persoon van de Heilige Geest. Wat betekent het voor jou dat de Heilige Geest een Persoon is? In welke situaties zou je tot de Heilige Geest bidden?

Bron van liefde

Een predikant schreef eens over de gave van de Heilige Geest: “Er is een klein meisje dat buiten koude handjes gekregen heeft. De moeder blaast erop en het kind merkt: mijn vingers worden warm. De moeder haalt de warmte als het ware uit haar binnenste en door haar adem geeft ze die aan haar kind door. Zo komt de Geest van Jezus uit het binnenste, uit het hart van God, en maakt ons hart warm.”

  • Wat vind je van dit beeld?
  • Zoek Johannes 20 vers 22 op. Stel je voor dat jij een van de discipelen bent. Wat gebeurt er met je? Wat zie je? Wat voel je?

Om te zingen of te bidden

Geest van hierboven,
leer ons geloven,
hopen, liefhebben door Uw kracht.
Hemelse Vrede, deel U nu mede
aan een wereld die U verwacht.

Wij mogen zingen,
van grote dingen,
als wij ontvangen
al ons verlangen,
met Christus opgestaan. Halleluja!

Eeuwigheidsleven
zal Hij ons geven,
als wij herboren
Hem toebehoren,
die ons is voorgegaan. Halleluja!

Stel jouw vraag!

Wil je meer weten over dit onderwerp? Of vond je dingen op deze website moeilijk? Stel je vragen gerust! Je krijgt altijd een persoonlijke reactie.

Gerelateerde kernwoorden

Optie 1

Eenmalige gift

Steun ABC van het geloof met een eenmalige gift via iDEAL, simpel en direct. Je kunt zelf het bedrag invullen.

Optie 2

Steun ABC

Wil je meer mogelijkheden om gift te geven, bijvoorbeeld specifiek voor kinderen of jongeren, of specifiek voor een bepaald kernwoord? Of wil je een structurele bijdrage geven? Ga dan naar de crowdfunding website voor meer informatie en om daar te doneren.