John Bunyan, de grote worstelaar die jarenlang gezocht heeft naar de grond van zijn redding, zag tenslotte al zijn heil vastliggen in de opgestane Christus. Op zondag, als hij de klokken hoorde luiden, dacht hij terug aan Jezus' opstanding uit de doden. En dan zag hij Hem, springend en huppelend rondom Zijn verlaten graf, omdat Hij daar voor eeuwig de rechtvaardiging van John Bunyan had bewerkt. Deze Engelse prediker noemde de zondag ‘de marktdag van de ziel’.
Wist je dat de Joden Jezus wilden doden omdat Hij een zieke man beter maakte op de sabbat, op Gods dag? (Johannes 5:16). Gods dag betekent: een dag die de Heere toebehoort. Hoe zien wij de dag van God? Als een dag die lekker is om even bij te komen, maar verder als een dag die niet veel betekenis heeft?
Waar komt Gods dag eigenlijk vandaan? Daarvoor moeten we helemaal terug naar het begin. God, Die de wereld in Zijn oneindige macht ook in een milliseconde had kunnen scheppen, heeft de wereld in zes dagen geschapen om ons mensen een patroon te geven. Zes dagen lang schiep God elke dag iets en op de zevende dag rustte God. God zette de zevende dag apart (heiligde) en zegende hem. Dat moeten wij ook doen. De rustdag apart zetten en houden, voor God. Het is een dag waarop we mogen genieten en rusten van ons werk in de achterliggende week. Teveel (over)werken is niet goed voor ons. De Schepper heeft ons een dag rust gegeven om bij te komen van alle drukte. Een dag lang stilstaan. Zou Hij niet precies weten wat wij nodig hebben?
Een tijdje na de opstanding van de Heere Jezus zijn de christenen de zondag (de eerste dag van de week) gaan zien als de ‘nieuwe sabbat’, omdat de Heere Jezus toen is opgestaan. Misschien vraag je je af of dit geen zonde is, want God had toch de zevende dag geschapen als rustdag? Dat is waar, maar de sabbat is geschapen om de mens te dienen, en niet andersom. Als er dus één dag apart staat voor God, dan is het goed. In de christelijke gemeente is dat de opstandingsdag - de zondag - geworden.
De rust op zondag, is een voorproefje van de eeuwige rust straks. De schrijver van de Hebreeënbrief roept ons op om te waken dat we niet de belofte van de eeuwige rust, die we ontvangen door het geloof, aan ons voorbij laten gaan. De rust in de hemel, bij onze Verlosser, de Heere Jezus. Het is een heerlijke dag die God voor ons apart heeft gezet om uit te rusten van ons werk. Het is een dag waarop we niet druk bezig moeten zijn met bedenken wat er nu wel en niet mag, maar een dag waarop we mogen gedenken dat de Heere Jezus stierf op Golgotha, dat Hij opstond uit de dood en ons nieuw leven wil geven en verlossing wil schenken door Zijn Heilige Geest. Je zou zelfs kunnen zeggen dat als we ons echt richten op de bedoeling van de sabbat, we dan gerust kunnen doen wat we willen...! Zoals Augustinus zei: "Heb [God] lief en doe wat je wilt."
Op zondag is er ruimte voor rust en de kerkdienst. In de kerk kunnen we het Woord van God horen, de sacramenten gebruiken, gemeenschappelijk tot God bidden en geld aan armen geven. Op zondag mogen we allemaal dingen doen om God te eren. ‘Werken’ om God te ontmoeten en Hem te verheerlijken, is geen werk. Het geeft juist energie! Deze dag, die God ons gegeven heeft, mogen we gebruiken om God te zoeken. Juist omdat ons leven zo gehaast is, is het zo mooi dat God dit in Zijn wijsheid bedacht heeft. In de Bijbel staat dat als we onszelf rust gunnen en de rustdag als een dag van vreugde zien, we dan vreugde zullen vinden in de Heere (Jesaja 58:13-14).
Tips
Hoe kunnen we nu het bijzondere van deze dag het beste laten uitkomen?
Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk doen, maar de zevende dag is de sabbat van de HEERE, uw God. Dan zult u geen enkel werk doen, u, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienaar, noch uw dienares,. noch uw vee, noch uw vreemdeling die binnen uw poorten is. Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee, en al wat erin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde die.
Laat de Israëlieten dan de sabbat in acht nemen, door de sabbat te houden, al hun generaties door, als een eeuwig verbond.
Indien u uw voet van de sabbat terughoudt, ermee ophoudt om op Mijn heilige dag te doen wat u zelf wilt; indien u de sabbat een verlustiging noemt, opdat de HEERE geheiligd wordt – die geëerd moet worden – indien u die eert door niet uw eigen wegen te volgen, niet uw eigen wensen zoekt of daarover een woord spreekt, dan zult u vreugde scheppen in de HEERE, Ik zal u doen rijden op de hoogten van de aarde en Ik zal u voeden met het erfelijk bezit van uw vader Jakob, want de mond van de HEERE heeft gesproken.
Hij zei tegen hen: De sabbat is gemaakt ter wille van de mens, niet de mens ter wille van de sabbat.
In vraag en antwoord 103 van de Heidelbergse Catechismus (Zondag 38) wordt gevraagd wat God gebiedt in het vierde gebod. Het antwoord wordt in twee delen gegeven. Als eerste dat de kerkdiensten en het onderwijs van geloof aan kinderen in stand gehouden moet worden.
Maar, niet alleen moeten ze in stand gehouden worden, maar ook dat ik trouw naar de gemeente van God kom, vooral op de rustdag.
Dat moet ik doen om daar het Woord van God te horen, de sacramenten te gebruiken, samen tot God te bidden en om geld aan de armen (mensen in nood) te geven. Als tweede betekent het vierde gebod dat ik mijn leven lang mijn slechte daden laat rusten en de Heere in mij laat werken door de Heilige Geest. Zo kan de eeuwige rustdag nu al in mijn leven beginnen.
Genesis 1: 31 t/m 2:4
31. En God zag al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de zesde dag.
1. Zo zijn de hemel en de aarde voltooid, en heel hun legermacht.
2. Toen God op de zevende dag Zijn werk, dat Hij gemaakt had, voltooid had, rustte Hij op de zevende dag van al Zijn werk, dat Hij gemaakt had.
3. En God zegende de zevende dag en heiligde die, want daarop rustte Hij van al Zijn werk, dat God schiep door het te maken.
4. Dit is wat uit de hemel en de aarde voortkwam, toen zij geschapen werden. Op de dag dat de HEERE God aarde en hemel maakte –
Exodus 20:8-11
8. Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt.
9. Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk doen,
10. maar de zevende dag is de sabbat van de HEERE, uw God. Dan zult u geen enkel werk doen, u, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienaar, noch uw dienares, noch uw vee, noch uw vreemdeling die binnen uw poorten is.
11. Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee, en al wat erin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde die.
Heel de schepping was goed (Gen.1:31), alles was klaar (Gen.2:2). Ons werk is meestal niet perfect, ook nog niet klaar. De zondag kan je als een lastige onderbreking ervaren. Maar gaat het nu allereerst om mijn werk of Zijn werk, waarom de rustdag gegeven is?
12. Neem de sabbatdag in acht om die te heiligen, zoals de HEERE, uw God, u geboden heeft.
13. Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk doen,
14. maar de zevende dag is de sabbat van de HEERE, uw God. Dan zult u geen enkel werk doen, u, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienaar, noch uw dienares, noch uw rund, noch uw ezel, noch enig vee van u, noch uw vreemdeling, die binnen uw poorten is, opdat uw dienaar en uw dienares rusten zoals u.
15. Want u zult in gedachten houden dat u slaaf geweest bent in het land Egypte en dat de HEERE, uw God, u vandaar uitgeleid heeft met sterke hand en uitgestrekte arm. Daarom heeft de HEERE, uw God, u geboden de dag van de sabbat te houden.
Israël was in Egypte een slavenvolk. Als bevrijd volk, is elke sabbat een dankdag voor Gods bevrijding. Christenen zijn ook door God bevrijde mensen. Waarvan zijn zij bevrijd?
1. Een psalm, een lied, op de sabbatdag
2. Het is goed om de HEERE te loven en voor Uw Naam psalmen te zingen, Allerhoogste;
3. in de morgen Uw goedertierenheid te verkondigen en Uw trouw in de nachten,
4. op het tiensnarig instrument en op de luit, bij snarenspel op de harp.
5. Want U hebt mij verblijd, HEERE, met Uw daden; ik zal vrolijk zingen over de werken van Uw handen.
Ga eens na wat God aan jou geeft of heeft gegeven, wat reden geeft om 'vrolijk te zingen over de werken van Uw handen’.
1. Laat na de sabbat, toen het licht begon te worden op de eerste dag van de week, kwamen Maria Magdalena en de andere Maria om naar het graf te kijken.
2. En zie, er vond een grote aardbeving plaats, want een engel van de Heere, die uit de hemel neerdaalde, ging erheen, rolde de steen van de opening weg en ging erop zitten.
3. Zijn gedaante was als een bliksem en zijn kleding wit als sneeuw.
4. De bewakers beefden van angst voor hem en werden als doden.
5. Maar de engel antwoordde en zei tegen de vrouwen: U hoeft niet bevreesd te zijn, want ik weet dat u Jezus zoekt, Die gekruisigd was.
6. Hij is hier niet, want Hij is opgewekt, zoals Hij gezegd heeft. Kom, zie de plaats waar de Heere gelegen heeft.
7. En ga haastig heen en zeg tegen Zijn discipelen dat Hij opgewekt is uit de doden; en zie, Hij gaat u voor naar Galilea; daar zult u Hem zien. Zie, ik heb het u gezegd.
8. En zij gingen haastig van het graf weg, met vrees en grote blijdschap, en zij snelden weg om het Zijn discipelen te berichten.
Christen houden hun rustdag niet meer op de sabbat (de zevende dag), maar op zondag (de eerste dag). Welke boodschap mag elke zondag weer worden verteld (vers 8)?
Handelingen 20:7. En op de eerste dag van de week, toen de discipelen bijeengekomen waren om brood te breken, sprak Paulus hen toe, omdat hij de volgende dag wilde vertrekken; en hij liet zijn toespraak voortduren tot middernacht.
1 Korinthe 16:22. Op elke eerste dag van de week moet ieder van u bij zichzelf iets opzijleggen om op te sparen wat in zijn vermogen is, opdat de inzamelingen niet pas dan gehouden worden, wanneer ik gekomen ben."
In deze verzen lezen we dat de christenen de gewoonte hadden om op zondag (de eerste dag) bijeen te komen, brood te breken, te ‘handelen’ (dat is ‘spreken over’) en iets te verzamelen. Hoe doen wij dat?
7. En op de eerste dag van de week, toen de discipelen bijeengekomen waren om brood te breken, sprak Paulus hen toe, omdat hij de volgende dag wilde vertrekken; en hij liet zijn toespraak voortduren tot middernacht.
8. En er waren veel lampen in de bovenzaal waar zij bijeenwaren.
9. En een zekere jongeman, van wie de naam Eutychus was, zat in het venster en werd door een diepe slaap overmand, doordat Paulus zo lang sprak. Hij viel, door de slaap overmand, van de derde verdieping naar beneden en werd dood opgetild.
10. Maar Paulus ging naar beneden, wierp zich op hem, sloeg zijn armen om hem heen en zei: Maak geen misbaar, want zijn ziel is in hem.
11. En nadat hij weer naar boven gegaan was, brood gebroken en iets genuttigd had, en hij lang, tot het aanbreken van de dag toe, met hen gesproken had, vertrok hij zo.
12. En zij brachten de jongen levend mee en werden bovenmate vertroost.
Je kunt het je wel voorstellen: je wilt graag luisteren, maar in een muffe, schemerige, overvolle ruimte word je zo moe. Je zoekt frisse lucht op, je gaat lekker in het raamkozijn zitten (of je eet een pepermuntje). Het helpt een poosje, maar dan komt de slaap toch weer opzetten. Slapen in de kerk bleek voor Eutychus levensgevaarlijk. Wanneer is slapen in de kerk voor jou heel gevaarlijk?
10. En Hij gaf onderwijs op de sabbat in één van de synagogen.
11. En zie, er was een vrouw die achttien jaar lang een geest had die haar ziek maakte en zij was kromgebogen en kon zich in het geheel niet oprichten.
12. En toen Jezus haar zag, riep Hij haar bij Zich en zei tegen haar: Vrouw, u bent verlost van uw ziekte.
13. En Hij legde de handen op haar en zij werd onmiddellijk weer opgericht en verheerlijkte God.
14. En het hoofd van de synagoge, die verontwaardigd was dat Jezus op de sabbat genas, antwoordde en zei tegen de menigte: Er zijn zes dagen waarop men moet werken. Kom dan daarop en laat u genezen, maar niet op de dag van de sabbat.
15. De Heere dan antwoordde hem en zei: Huichelaar, maakt niet ieder van u op de sabbat zijn os of ezel van de voederbak los en leidt hem weg om hem te laten drinken?
16. En moest dan deze vrouw, die een dochter van Abraham is en die de satan, zie, nu achttien jaar gebonden had, niet losgemaakt worden van deze band op de dag van de sabbat?
17. En toen Hij dit zei, stonden al Zijn tegenstanders beschaamd en de hele menigte was blij om alle heerlijke dingen die door Hem gebeurden.
Het verbod om te werken op de sabbat geldt niet voor ‘werken van barmhartigheid’. Wat bedoelen we daarmee? Bid op zondag eens voor alle mensen die dat werk mogen doen.
Ds. B. Reinders
Ds. C.P. den Boer
Ds. J. Koppelaar
Ds. J.M.J. Kieviet
Ds. J.M.J. Kieviet
Ds. J.W. Schoonderwoerd
Ds. M. van Kooten
Ds. P. den Butter
Ds. P. den Butter
Ds. P. den Butter
Ds. P. den Butter
Prof. dr. A. Baars
Prof. dr. A. Baars
Geef van onderstaande tips jouw mening. Schrijf onder elke tip op wat je ervan vindt.
Om de zondag voor te bereiden, ga ik:
Probeer vijf regels te bedenken waar je je op de zondag van je ouders aan moet houden, maar probeer dan daarna te bedenken waarom jouw ouders die regel bedacht hebben.
Voorbeeld: ik moet op zaterdag altijd voor 00:00 thuis zijn. Deze regel hebben mijn ouders bedacht, omdat ik dan op de rustdag geen verkeerde dingen doe en ik dan fitter ben dan als ik nog later thuis zou komen. Het is dus bedacht om mij te helpen Gods dag te eren.
Nu jij:
Maak aankomende zondag een lijstje met 10 goede dingen die er in de afgelopen week zijn gebeurd. Dank God voor de goede dingen die Hij gegeven heeft. Op deze manier word je er bij stilgezet wat God allemaal voor je doet en wordt het ‘makkelijker’ om Hem die dag te eren.
Voorbeeld:
Heb jij een vraag bij dit onderwerp? Zijn er dingen onduidelijk? Schroom niet, maar maak gebruik van de mogelijkheid.
