Drie-eenheid

Drie-eenheid wil zeggen dat de ene God drie personen omvat. De Drie-eenheid is een mysterie dat voor mensen nooit helemaal te begrijpen is.

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

3 x 1 = 1

Water is gewoon water, zou je zeggen. En toch: water kan verschillende vormen aannemen. In de winter kan het bevriezen en ijs worden. Als je een warme douche neemt, stijgt het op als damp. Als je buiten door de regen fiets dan is die regen gewoon… water.

Kortom, water heeft verschillende vormen en toch blijft het water. Misschien helpt dit beeld je om die moeilijke term Drie-eenheid te begrijpen. God bestaat uit drie personen: de Vader, de Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest. Ze hebben elk hun eigen taak. De Vader is de Schepper door Zijn kracht; de Zoon is de Heiland door Zijn bloed; de Geest de Heiligmaker doordat Hij woont in de harten van gelovigen. Het zijn drie Personen die je los van elkaar kunt zien. En tegelijk zijn die Personen helemaal één.

Toch klopt die vergelijking met water niet helemaal. Want de Vader, Zoon en de Heilige Geest zijn geen verschillende vormen waarin God voorkomt, maar elk van hen is echt God. Er zijn veel meer beelden te bedenken voor de Drie-eenheid, maar geen enkel beeld kan helemaal duidelijk maken wat de Drie-eenheid écht is. Waarom? Bij de Drie-eenheid gaat het over God Zelf. Hij is eeuwig en oneindig groot. Hij is zo groot dat hij nooit in een eindig en menselijk beeld past.

In het Oude Testament wordt vooral benadrukt dat God één is. Het volk Israël leefde namelijk tussen heidenvolken die allerlei afgoden aanbaden. Israël moest vooral dit heel goed leren: “Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één!” (Deuteronomium 6:4). Toch staan er ook in het Oude Testament al ‘hints’ die op de Drie-eenheid wijzen. Zo gaat het in Genesis 1:2 over de (Heilige) Geest van God die zweeft over het water. En in Genesis 1:26 zegt de Schepper: “Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis.”

In het Nieuwe Testament komt de Drie-eenheid nog duidelijker naar voren. In Mattheus lees je dat de Heere Jezus door Johannes wordt gedoopt in de Jordaan. Hij staat daar als Zoon, de Vader spreekt vanuit de hemel en de Heilige Geest daalt als een duif. Ook in de brieven gaat het over de Drie-eenheid, zoals in 1 Johannes 5:7 en 2 Korinthe 13:13: “De genade van de Heere Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de Heilige Geest zij met u allen.”

De leer van de Drie-eenheid laat iets heel belangrijk van God zien, namelijk dat Hij op relatie is gericht. De God van de Bijbel is niet in zichzelf gekeerd, Hij is liefde en geeft zichzelf. Vader, Zoon en Heilige Geest houden van elkaar en verheerlijken elkaar.
Bij de Drie-eenheid gaat het om eenheid en verscheidenheid. Het gaat ons verstand te boven. Toch zie je in de wereld ook voorbeelden van dingen die tegelijk één en verschillend zijn. Denk bijvoorbeeld aan de schoonheid van een symfonie. Of aan het menselijk lichaam, het huwelijk, ons ecosysteem, de kerk, een heerlijke maaltijd. Zie je daar ook niet dat verschillende delen of ingrediënten samen één geheel worden?
De Drie-eenheid is iets dat voor ons mensen nooit helemaal te begrijpen is, het blijft een mysterie. 3 x 1 = 1. Ehm… dat klopt toch niet? Dominee R. van Kooten schrijft: “De drie-eenheid gaat niet tegen onze rekenles in, maar gaat deze wel te boven.” De Heere God vraagt niet dat wij het begrijpen. Hij vraagt van ons dat wij het geloven, als een kind. Thomas a Kempis schreef: “Wat heb je eraan als je diepzinnig over de Drie-eenheid discussieert als je geen nederig hart hebt en zo de Drie-eenheid mishaagt?” Het belangrijkste is dat wij de Drie-eenheid aanbidden en lofprijzen. Net zoals de Keltische christenen eeuwen geleden al deden:
Ik buig mij neer voor Uw troon.
Voor het oog van de Vader, mijn Schepper.
Voor het oog van de Zoon, mijn Verlosser.
Voor het oog van de Geest, mijn heiliging.

Bijbelteksten

En God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en laten zij heersen over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht, over het vee, over heel de aarde en over al de kruipende dieren die over de aarde kruipen!
Genesis 1:26
Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen.
Mattheüs 28:19
En nadat Jezus gedoopt was, kwam Hij meteen op uit het water; en zie, de hemelen werden voor Hem geopend, en Hij zag de Geest van God als een duif neerdalen en op Zich komen. En zie, een stem uit de hemelen zei: Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb!
Mattheüs 3:16,17
De genade van de Heere Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de Heilige Geest zij met u allen. Amen.
2 Korinthe 13:13

Belijdenisgeschriften

In artikel 8 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis gaat het over de heilige Drie-eenheid. Er staat dat de Vader de Oorzaak, Oorsprong en het Begin is van alle dingen, zowel zienlijke als onzienlijke; de Zoon is het Woord, de Wijsheid en het Beeld van de Vader; de Heilige Geest is de eeuwige Kracht en Macht, die uitgaat van de Vader en de Zoon.

Maar dit betekent niet dat God in drieën gedeeld is. De Bijbel leert dat de Vader, de Zoon, en de Heilige Geest niet inwisselbaar zijn en verschillende eigenschappen hebben, maar dat deze drie Personen tegelijk één God zijn. Zij zijn alle Drie van gelijke eeuwigheid in éénzelfde Wezen. Zij zijn alle Drie één in waarheid, in macht, in goedheid en barmhartigheid. In de Catechismus gaat het bij vraag en antwoord 25 over de Drie-eenheid: God de Vader is onze Schepper, God de Zoon is de Verlosser en God de Heilige Geest onze heiligmaking. Waarom wordt er gesproken over Vader, Zoon en Geest, als er maar één goddelijk wezen is (vraag 25)? Omdat God in Zijn Woord geopenbaard heeft dat deze drie onderscheiden personen samen de enige, waarachtige en eeuwige God zijn.

1 In het begin schiep God de hemel en de aarde. 2 De aarde nu was woest en leeg, en duisternis lag over de watervloed; en de Geest van God zweefde boven het water. 3 En God zei: Laat er licht zijn! En er was licht. 26 En God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en laten zij heersen over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht, over het vee, over heel de aarde en over al de kruipende dieren die over de aarde kruipen! 27 En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen. 28 En God zegende hen en God zei tegen hen: Wees vruchtbaar, word talrijk, vervul de aarde en onderwerp haar, en heers over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht en over al de dieren die over de aarde kruipen! 29 En God zei: Zie Ik geef u al het zaaddragende gewas dat op heel de aarde is, en alle bomen waaraan zaaddragende boomvruchten zijn; dat zal u tot voedsel dienen. 30 Maar aan al de dieren van de aarde, aan alle vogels in de lucht en aan al wat over de aarde kruipt, waarin leven is, heb Ik al het groene gewas tot voedsel gegeven. En het was zo. 31 En God zag al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de zesde dag.

Op welke manier zie je in dit gedeelte de Drie-eenheid naar voren komen?

22 De HEERE bezat Mij aan het begin van Zijn weg, al vóór Zijn werken, van oudsher. 23 Van eeuwigheid af ben Ik gezalfd geweest, vanaf het begin, vanaf de tijden voordat de aarde er was. 24 Toen er nog geen diepe wateren waren, was Ik geboren, toen er nog geen bronnen waren, zwaar van water. 25 Voordat de bergen waren verzonken, vóór de heuvels, werd Ik geboren. 26 Hij had de aarde en de velden nog niet gemaakt, evenmin het begin van de stofjes van de wereld. 27 Toen Hij de hemel gereedmaakte, was Ik daar, toen Hij een cirkel trok over het oppervlak van de watervloed, 28 toen Hij de wolken daarboven sterk maakte, Hij de bronnen van de watervloed versterkte, 29 toen Hij voor de zee zijn plaats bepaalde, zodat het water Zijn bevel niet zou overtreden, toen Hij de fundamenten van de aarde verordende, 30 was Ik bij Hem, Zijn Lievelingskind, Ik was dag aan dag Zijn bron van blijdschap, te allen tijde spelend voor Zijn aangezicht, 31 al spelend in de wereld van Zijn aardrijk. Mijn bron van blijdschap vond Ik bij de mensenkinderen. 32 Nu dan, kinderen, luister naar Mij: Welzalig zijn zij die Mijn wegen in acht nemen. 33 Luister naar vermaning en word wijs, verwerp die niet. 34 Welzalig is de mens die naar Mij luistert, door dag aan dag te waken aan Mijn poorten, door Mijn deurposten te bewaken. 35 Want wie Mij vindt, vindt het leven en verkrijgt de goedgunstigheid van de HEERE. 36 Wie echter tegen Mij zondigt, doet zijn ziel geweld aan. Allen die Mij haten, hebben de dood lief.22 De HEERE bezat Mij aan het begin van Zijn weg, al vóór Zijn werken, van oudsher. 23 Van eeuwigheid af ben Ik gezalfd geweest, vanaf het begin, vanaf de tijden voordat de aarde er was. 24 Toen er nog geen diepe wateren waren, was Ik geboren, toen er nog geen bronnen waren, zwaar van water. 25 Voordat de bergen waren verzonken, vóór de heuvels, werd Ik geboren. 26 Hij had de aarde en de velden nog niet gemaakt, evenmin het begin van de stofjes van de wereld. 27 Toen Hij de hemel gereedmaakte, was Ik daar, toen Hij een cirkel trok over het oppervlak van de watervloed, 28 toen Hij de wolken daarboven sterk maakte, Hij de bronnen van de watervloed versterkte, 29 toen Hij voor de zee zijn plaats bepaalde, zodat het water Zijn bevel niet zou overtreden, toen Hij de fundamenten van de aarde verordende, 30 was Ik bij Hem, Zijn Lievelingskind, Ik was dag aan dag Zijn bron van blijdschap, te allen tijde spelend voor Zijn aangezicht, 31 al spelend in de wereld van Zijn aardrijk. Mijn bron van blijdschap vond Ik bij de mensenkinderen. 32 Nu dan, kinderen, luister naar Mij: Welzalig zijn zij die Mijn wegen in acht nemen. 33 Luister naar vermaning en word wijs, verwerp die niet. 34 Welzalig is de mens die naar Mij luistert, door dag aan dag te waken aan Mijn poorten, door Mijn deurposten te bewaken. 35 Want wie Mij vindt, vindt het leven en verkrijgt de goedgunstigheid van de HEERE. 36 Wie echter tegen Mij zondigt, doet zijn ziel geweld aan. Allen die Mij haten, hebben de dood lief.

In de kerkgeschiedenis is er vaak verwezen naar dit stuk als het gaat om de Drie-eenheid. Waarom denk je?

1 Petrus, een apostel van Jezus Christus, aan de vreemdelingen in de verstrooiing in Pontus, Galatië, Kappadocië, Asia en Bithynië, 2 uitverkoren overeenkomstig de voorkennis van God de Vader, door de heiliging van de Geest, tot gehoorzaamheid en besprenkeling met het bloed van Jezus Christus: moge genade en vrede voor u vermeerderd worden. De hoop op de zaligheid 3 Geprezen zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, Die ons, overeenkomstig Zijn grote barmhartigheid, opnieuw geboren deed worden tot een levende hoop, door de opstanding van Jezus Christus uit de doden, 4 tot een onvergankelijke, onbevlekte en onverwelkbare erfenis, die in de hemelen bewaard wordt voor u. 5 U wordt immers door de kracht van God bewaakt door het geloof tot de zaligheid, die gereedligt om geopenbaard te worden in de laatste tijd. 6 Daarin verheugt u zich, ook al wordt u nu voor een korte tijd – als het nodig is – bedroefd door allerlei verzoekingen, 7 opdat de beproeving van uw geloof – die van groter waarde is dan die van goud, dat vergaat en door het vuur beproefd wordt – mag blijken te zijn tot lof en eer en heerlijkheid, bij de openbaring van Jezus Christus. 8 Hoewel u Hem niet gezien hebt, hebt u Hem toch lief. Hoewel u Hem nu niet ziet, maar gelooft, verheugt u zich met een onuitsprekelijke en heerlijke vreugde, 9 en verkrijgt u het einddoel van uw geloof, namelijk de zaligheid van uw zielen. 10 Naar deze zaligheid hebben de profeten, die geprofeteerd hebben over de genade die aan u bewezen is, gezocht en gespeurd. 11 Zij onderzochten op welke en wat voor tijd de Geest van Christus, Die in hen was, doelde, toen Hij tevoren getuigde van het lijden dat op Christus komen zou, en ook van de heerlijkheid daarna. 12 Aan hen werd geopenbaard dat zij niet zichzelf, maar ons dienden in de dingen die u nu verkondigd zijn door hen die u het Evangelie verkondigd hebben door de Heilige Geest, Die vanuit de hemel gezonden is; dingen, waarin de engelen begerig zijn zich te verdiepen.

Lees vers 2 nog een keer. Hoe kun je dit vers tot je gebed maken? Wat mag je aan elk van de Goddelijke Personen vragen?

13 Toen kwam Jezus van Galilea naar de Jordaan, naar Johannes, om door hem gedoopt te worden. 14 Maar Johannes wilde Hem hiervan weerhouden en zei: Ik heb het nodig door U gedoopt te worden, en komt U naar mij? 15 Maar Jezus antwoordde hem en zei: Laat het nu gebeuren, want op deze wijze past het ons alle gerechtigheid te vervullen. Toen liet hij het Hem toe. 16 En nadat Jezus gedoopt was, kwam Hij meteen op uit het water; en zie, de hemelen werden voor Hem geopend, en Hij zag de Geest van God als een duif neerdalen en op Zich komen. 17 En zie, een stem uit de hemelen zei: Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb!

Wat staat er in dit gedeelte over de Vader? Wat over de Zoon? En wat over de Heilige Geest?

15 Als u Mij liefhebt, neem dan Mijn geboden in acht. 16 En Ik zal de Vader bidden, en Hij zal u een andere Trooster geven, opdat Hij bij u blijft tot in eeuwigheid, 17 namelijk de Geest van de waarheid, Die de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet Hem niet en kent Hem niet, maar u kent Hem, want Hij blijft bij u en zal in u zijn. 18 Ik zal u niet als wezen achterlaten; Ik kom weer naar u toe. 19 Nog een korte tijd en de wereld zal Mij niet meer zien, maar u zult Mij zien, want Ik leef en u zult leven. 20 Op die dag zult u inzien dat Ik in Mijn Vader ben, en u in Mij, en Ik in u. 21 Wie Mijn geboden heeft en die in acht neemt, die is het die Mij liefheeft, en wie Mij liefheeft, hem zal Mijn Vader liefhebben; en Ik zal hem liefhebben en Mijzelf aan hem openbaren. 22 Judas, niet de Iskariot, zei tegen Hem: Heere, hoe komt het dat U Zichzelf aan ons zult openbaren en niet aan de wereld? 23 Jezus antwoordde en zei tegen hem: Als iemand Mij liefheeft, zal hij Mijn woord in acht nemen; en Mijn Vader zal hem liefhebben, en Wij zullen naar hem toe komen en bij hem intrek nemen. 24 Wie Mij niet liefheeft, neemt Mijn woorden niet in acht; en het woord dat u hoort, is niet van Mij, maar van de Vader, Die Mij gezonden heeft. 25 Deze dingen heb Ik tot u gesproken, terwijl Ik bij u verblijf. 26 Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam, Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb.

Wat is het werk van de Heilige Geest? Door Wie wordt Hij gezonden?

16 En de elf discipelen zijn naar Galilea gegaan, naar de berg waar Jezus hen ontboden had. 17 En toen zij Hem zagen, aanbaden zij Hem, maar sommigen twijfelden. 18 En Jezus kwam naar hen toe, sprak met hen en zei: Mij is gegeven alle macht in hemel en op aarde. 19 Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen. 20 En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding van de wereld. Amen.

Stel dat iemand tegen jou zegt dat nergens in de Bijbel over ‘Drie-eenheid’ gesproken wordt en dat dit een verzinsel van mensen is. Hoe kan Mattheüs 28 vers 19 jou dan helpen bij je antwoord?

11 Ten slotte, broeders, verblijd u, laat u terechtbrengen, laat u aansporen, wees eensgezind, leef in vrede. En de God van de liefde en de vrede zal met u zijn. 12 Groet elkaar met een heilige kus. Al de heiligen groeten u. 13 De genade van de Heere Jezus Christus, de liefde van God en de gemeenschap van de Heilige Geest zij met u allen. Amen.

Omschrijf in je eigen woorden wat de inhoud van de zegenbede uit vers 13 voor jou betekent.

God leren kennen Dr. J.I. Packer Alleen tweedehands

Meer informatie Meer info

Aan Zijn voeten Dr. R. van Kooten Leverbaar

Meer informatie Meer info

Licht uit licht Ds. J.J. van Eckeveld Leverbaar

Meer informatie Meer info

De Drie-eenheid als bemoediging Sinclair Ferguson

Maakt het uit tot welke Persoon van de Drie-eenheid je bidt? John Piper

Drie-eenheid en geestelijk leven Prof. dr. A. Baars

Drie-eenheid en de prediking Prof. dr. A. Baars

De belijdenis van Gods Drie-eenheid Prof. dr. A. Baars

De Drie-eenheid Ds. J.B. Zippro

Geloof in de Drie-eenheid

Ongeveer in het jaar 500 werd een geloofsbelijdenis opgesteld, genoemd naar Athanasius, de bisschop van Alexandrië (295-373). Dit is een geloofsbelijdenis waarin het geloof in de Drie-eenheid uitgebreid beleden wordt. Deze belijdenis is niet eenvoudig, maar de moeite waard om je in te verdiepen!

Lees van de belijdenis van Athanasius artikel 1 t/m 28.
Probeer in eigen woorden te zeggen wat volgens deze belijdenis de inhoud van het geloof in de Drie-eenheid is.
Jehova’s getuigen geloven niet in de Drie-eenheid. Volgens hen is Jezus een geschapen wezen (en niet God) en is de Heilige Geest de krácht van God. Welke betekenis heeft het geloof in de Drie-eenheid? Zou je dit uit kunnen leggen als er bij jou Jehova’s getuigen aan de deur komen?

Doopbeloften

Lees het gedeelte aan het begin van het doopformulier waarin uitgelegd wordt waarom wij in de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest gedoopt worden. (“Daarom worden wij gedoopt ... onbevlekt zullen gesteld worden.”)
Stel dat iemand jou zou vragen in eigen woorden uit te leggen wat de Vader, de Zoon en de Heilige Geest beloven. Wat zou je dan zeggen?
Lees Mattheüs 28:19. Waarom is alleen de doop in de Naam van de Drie-enige God geldig?

Drie-eenheid

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

3 x 1 = 1

Bijbelteksten

Belijdenisgeschriften

Geloof in de Drie-eenheid

Doopbeloften

Gerelateerde kernwoorden

Eenmalige gift

Steun ABC