Niet liegen

God is een God van waarheid, Hij kan een leugen niet door de vingers zien.

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

De waarheid spreken

Vol zelfvertrouwen staat hij voor Petrus. Zojuist heeft Ananias een som geld voor de voeten van de apostelen neergelegd. Het is de opbrengst van het stuk land, dat hij verkocht heeft. Ananias vertelt er niet bij dat hij thuis een deel van het geld heeft achtergehouden. Een leugentje om bestwil. Dat moet kunnen, toch?

Met zijn leugen gaat Ananias in tegen het negende gebod: ‘U zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste’ (Exodus 20:16). Liegen is werk van de duivel. Met één leugen bracht hij Adam en Eva in het paradijs ten val. Na de zondeval is de mens zelf leugenaar geworden. Hoe vaak lieg jij tegen anderen of roddel jij over de ander?

God is echter de God van de waarheid. ‘God is geen man, dat Hij liegen zou’ (Numeri 23:19a). Hoewel het soms lijkt alsof de leugens de wereld overspoelen, wint de waarheid het altijd van de leugen. Dat blijkt al bij Christus’ kruisiging. Als een leugenaar en bedrieger wordt Hij veroordeeld. Maar uit Zijn opstanding blijkt dat de waarheid het laatste woord heeft! Buiten Christus is er geen waarheid. Hij zegt Zelf: ‘Ik ben de Weg, en de Waarheid, en het Leven’ (Johannes 14:6a).

In Johannes 8:44 legt de Heere Jezus uit wie de duivel is: ‘Want hij is een leugenaar, en de vader van de leugen.’
Liegen is een zonde tegen God: ‘Een vals getuige wordt niet voor onschuldig gehouden; en die leugen blaast, zal niet ontkomen’ (Spreuken 19:5).
God eist van jou dat je de waarheid spreekt: ‘Leg daarom de leugen af en spreek de waarheid, ieder tegen zijn naaste; wij zijn immers leden van elkaar’ (Efeze 4:25).
Vind jij het lastig om niet te liegen? Vraag de Heere om hulp! ‘HEERE, zet een wacht voor mijn mond, behoed de deuren van mijn lippen’ (Psalm 141:3).

Bijbelteksten

Valse lippen zijn voor de HEERE een gruwel, maar wie betrouwbaar handelen, zijn Hem welgevallig.
Spreuken 12:22
Leg daarom de leugen af en spreek de waarheid, ieder tegen zijn naaste; wij zijn immers leden van elkaar.
Efeze 4:25
Een valse getuige wordt niet voor onschuldig gehouden, en wie leugens blaast, zal niet ontkomen.
Spreuken 19:5
God is geen man, dat Hij liegen zou.
Numeri 23:19a

Belijdenisgeschriften

De Heidelberger Catechismus spreekt in Zondag 43 over het negende gebod. Het negende gebod geeft je de opdracht om tegen niemand te liegen.

Ook gebiedt God je om de woorden van een ander niet te verdraaien, niet te roddelen en over niemand zomaar te oordelen. Als je de zware toorn van God niet op jezelf wil laden, vermijd dan het liegen en bedriegen. Dat zijn immers werken van de duivel. Heb de waarheid lief, in rechtszaken en op andere terreinen van het leven. Spreek oprecht en kom openlijk uit voor de waarheid. Kom, zoveel je kunt, op voor de eer van je naasten en spreek slechts positief over de ander (HC vraag en antwoord 112). Artikel 7 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis gaat over de oorsprong van alle leugens: ‘Want alle mensen zijn uit zichzelf leugenaars’ (NGB artikel 7). De Dordtse Leerregels wijzen erop dat God ons geen genade schuldig is, omdat wij van onszelf niets anders hebben dan zonden en leugen. Toch wil God genade geven. Als jij deze genade ontvangt, ben je Hem eeuwige dank schuldig (DL 3-4: 15).

1 Beter een arme die in zijn oprechtheid zijn weg gaat, dan iemand die verkeerd van lippen en bovendien een dwaas is. 2 Ja, bezieling zonder kennis is niet goed, en wie haastig is met de voeten, zondigt. 3 De dwaasheid van een mens verdraait zijn weg, en dan is zijn hart nog woedend op de HEERE ook! 4 Bezit voegt veel vrienden toe, maar een arme wordt van zijn vriend gescheiden. 5 Een valse getuige wordt niet voor onschuldig gehouden, en wie leugens blaast, zal niet ontkomen. 6 Velen trachten het gezicht van aanzienlijken gunstig te stemmen, en iedereen is een vriend van wie vrijgevig is. 7 Alle broers van een arme haten hem, hoeveel te meer blijven zijn vrienden ver van hem! Achtervolgt hij hen met woorden, dan zijn zij er niet. 8 Wie verstand verwerft, heeft zijn leven lief, wie inzicht bewaart, vindt het goede. 9 Een valse getuige wordt niet voor onschuldig gehouden, wie leugens blaast, zal omkomen.

Welke ‘spreuk’ komt in dit Bijbelgedeelte twee keer voor? Wat zegt dit over het negende gebod?

17 Wie waarheid voortbrengt, maakt gerechtigheid bekend, maar een valse getuige bedrog. 18 Er zijn er die als met dolksteken praten, ondoordacht, maar de tong van de wijzen betekent genezing. 19 Een waarachtige lip houdt voor eeuwig stand, maar een valse tong slechts voor een ogenblik. 20 Bedrog is in het hart van wie kwaad smeden, maar wie vrede aanraden, hebben blijdschap. 21 De rechtvaardige zal geen enkel leed overkomen, maar de goddelozen zullen door onheil overstelpt worden. 22 Valse lippen zijn voor de HEERE een gruwel, maar wie betrouwbaar handelen, zijn Hem welgevallig.

‘Valse lippen zijn voor de HEERE een gruwel’ (vers 22). Glashelder! Toch kan de verleiding om de werkelijkheid te verdraaien groot zijn. Wat zijn voor jou redenen om de waarheid soms anders voor te doen dan het in werkelijkheid is?

17 Dit zeg ik dan en getuig ervan in de Heere, dat u niet meer wandelt zoals de andere heidenen wandelen, in de zinloosheid van hun denken, 18 verduisterd in het verstand, vervreemd van het leven dat uit God is, door de onwetendheid die in hen is, door de verharding van hun hart. 19 Zij hebben zich, ongevoelig als ze zijn geworden, overgegeven aan losbandigheid, om alle onreinheid begerig te bedrijven. 20 Maar u hebt Christus zo niet leren kennen, 21 als u Hem tenminste gehoord hebt en door Hem bent onderwezen, zoals de waarheid in Jezus is, 22 namelijk dat u, wat betreft de vroegere levenswandel, de oude mens aflegt, die te gronde gaat door de misleidende begeerten, 23 en dat u vernieuwd wordt in de geest van uw denken, 24 en u bekleedt met de nieuwe mens, die overeenkomstig het beeld van God geschapen is, in ware rechtvaardigheid en heiligheid. 25 Leg daarom de leugen af en spreek de waarheid, ieder tegen zijn naaste; wij zijn immers leden van elkaar.

Welke leugens moet jij afleggen (vers 25)?

1 Laat uw hart niet in beroering raken; u gelooft in God, geloof ook in Mij. 2 In het huis van Mijn Vader zijn veel woningen; als dat niet zo was, zou Ik het u gezegd hebben. Ik ga heen om een plaats voor u gereed te maken. 3 En als Ik heengegaan ben en plaats voor u gereedgemaakt heb, kom Ik terug en zal u tot Mij nemen, opdat ook u zult zijn waar Ik ben. 4 En waar Ik heen ga, weet u, en de weg weet u. 5 Thomas zei tegen Hem: Heere, wij weten niet waar U heen gaat, en hoe kunnen wij de weg weten? 6 Jezus zei tegen hem: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij.

Wat betekent het voor jou dat Jezus Zich de Waarheid noemt?

39 Zij antwoordden en zeiden tegen Hem: Abraham is onze vader. Jezus zei tegen hen: Als u Abrahams kinderen was, zou u de werken van Abraham doen. 40 Maar nu probeert u Mij te doden, een Mens Die de waarheid tot u gesproken heeft, die Ik van God gehoord heb. Dat deed Abraham niet. 41 U doet de werken van uw vader. Zij zeiden dan tegen Hem: Wij zijn niet geboren uit hoererij; wij hebben één Vader, namelijk God. 42 Jezus dan zei tegen hen: Als God uw Vader was, zou u Mij liefhebben; want Ik ben van God uitgegaan en gekomen. Want Ik ben ook niet uit Mijzelf gekomen, maar Hij heeft Mij gezonden. 43 Waarom begrijpt u niet wat Ik zeg? Omdat u Mijn woord niet kunt horen. 44 U bent uit uw vader de duivel, en wilt de begeerten van uw vader doen; die was een mensenmoordenaar van het begin af, en staat niet in de waarheid, want er is in hem geen waarheid. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij vanuit wat van hemzelf is, want hij is een leugenaar en de vader van de leugen. 45 Maar Mij, omdat Ik de waarheid spreek, Mij gelooft u niet. 46 Wie van u overtuigt Mij van zonde? En als Ik de waarheid spreek, waarom gelooft u Mij niet? 47 Wie uit God is, hoort de woorden van God; daarom hoort u niet, omdat u niet uit God bent.

De duivel ‘staat niet in de waarheid’ (vers 44). Waaruit blijkt dat? Wat vraagt de Heere van jou (vers 46)?

1 Een psalm van David. HEERE, wie zal verblijven in Uw tent? Wie zal wonen op Uw heilige berg? 2 Hij die oprecht wandelt en gerechtigheid beoefent, die met zijn hart de waarheid spreekt. 3 Die met zijn tong niet lastert, zijn vrienden geen kwaad doet en geen smaad jegens zijn naaste op de lippen neemt. 4 In zijn ogen is de verworpene veracht, maar wie de HEERE vrezen, eert hij. Heeft hij gezworen tot zijn schade, zijn eed verandert hij evenwel niet. 5 Zijn geld leent hij niet uit tegen rente, een geschenk ten nadele van de onschuldige aanvaardt hij niet. Wie deze dingen doet, zal niet wankelen, voor eeuwig.

David omschrijft in deze psalm wie bij God mag wonen. Welke kenmerken vind je terug in vers 2 en 3? Kijk eens in de spiegel van deze kenmerken. Welk beeld zie jij van jezelf?

7 En het einde van alle dingen is nabij; wees daarom bezonnen en nuchter in de gebeden. 8 Maar heb voor alles vurige liefde voor elkaar, want de liefde zal een menigte van zonden bedekken. 9 Wees gastvrij voor elkaar, zonder morren. 10 Laat ieder de anderen dienen met de genadegave zoals hij die ontvangen heeft, als goede beheerders van de veelsoortige genade van God. 11 Als iemand spreekt, dan als iemand die de woorden van God spreekt; als iemand dient, dan als iemand die dient uit kracht die God schenkt; zodat God in alles verheerlijkt wordt door Jezus Christus. Hem komt de heerlijkheid en de kracht toe, tot in alle eeuwigheid. Amen.

Hoe kun jij persoonlijk God verheerlijken met je woorden?

Liegen en leugens Aurelius Augustinus Leverbaar

Meer informatie Meer info

De tien geboden voor vandaag Brian Edwards Alleen tweedehands

Meer informatie Meer info

Wegwijs in de wereld Ds. A.C. Uitslag Alleen tweedehands

Meer informatie Meer info

Wie kun je vertrouwen, wat is waarheid? Ds. A. Bloemendal

Wat vraagt God in het negende en tiende gebod? Thabiti Anyabwile

Jezus is de Weg, de Waarheid en het Leven Jurjen ten Brinke

Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven Ds. K. Hak

Roddelen: als veren in de wind die je niet terug kunt halen

Een boer die allerlei roddelpraat over iedereen vertelde, kreeg spijt en vroeg aan een wijze man hoe hij boete kon doen. ‘Verzamel een zak vol kippenveren, ga daarmee het hele dorp door en leg bij de mensen over wie je geroddeld hebt een veertje bij de deur.’

De boer dacht dat hij er zo makkelijk vanaf kwam en deed wat hem was opgedragen. Toen ging hij terug naar de wijze man en vroeg of het nu opgelost was. ‘Nee, nog niet,’ was het antwoord. ‘Nu moet je een zak nemen, langs al die huizen gaan en alle veertjes die je hebt neergelegd weer oppakken en verzamelen.’

‘Maar dat is toch onmogelijk?!’ protesteerde de boer. ‘De meeste veren zijn al lang door de wind weggeblazen.’ ‘Zo is het ook met jouw roddelpraatjes’ zei de wijze. ‘Je strooit ze gedachteloos rond, maar wat je ook probeert, terughalen kun je ze niet.’

Heb je zelf wel eens geroddeld over iemand, of een halve waarheid over die persoon verteld? Kun je het nog goed maken?

Verdraaide waarheid?

Hieronder staan drie vragen met antwoorden. Bedenk voor jezelf of je vindt dat het antwoord tegen het negende gebod ingaat.

1. Vraag: Hoe was het eten?
Antwoord: Heerlijk! (Je vond het eten eigenlijk niet lekker maar durfde dat niet te zeggen.)
Soort antwoord: Een oneerlijk antwoord

2. Vraag: Hoe vond je het orkest wat gister speelde?
Antwoord: De violist speelde heel goed. (Je vond het orkest slecht spelen maar om dat niet te hoeven zeggen, zeg je dit.)
Soort antwoord: Een onvolledig antwoord

3. Vraag: Wanneer heb je hem voor het laatst gesproken?
Antwoord: Dat is alweer een hele tijd geleden. (Je wilt er liever niet op ingaan.)
Soort antwoord: Een onduidelijk antwoord

Lees Handelingen 5:1-11. Wat vind je van de verhouding van de zonde van het liegen en de straf die daarop volgt?
Lees HC vraag en antwoord 112. Wat doet het lezen van deze zondag met je?

Niet liegen

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

De waarheid spreken

Bijbelteksten

Belijdenisgeschriften

Roddelen: als veren in de wind die je niet terug kunt halen

Verdraaide waarheid?

Gerelateerde kernwoorden

Eenmalige gift

Steun ABC